Motosiklet sürüşü, özgürlük ile tutku hislerini harmanlayan bir deneyim olarak ön plandadır. Fakat söz konusu sürüş deneyimi, yüksek riskleri de beraberinde getirir. İki teker üzerinde sürücüyü koruyan başlıca ekipman ise kasktır. Bu noktada doğru bir kas seçimi yapmak, kaza anında sürücünün hayatta kalmasını sağlayacaktır. Bireyin yaşamla ölüm olmak üzere inci çizgide, hayatta kalma şansını artıran kaskın seçimi, bundan dolayı önemlidir. Bununla birlikte piyasada sayısız kask modeli ve buna dair fiyat aralıkları mevcuttur. Öte yandan süreç içerisinde ciddi bir araştırma yapmak, elzemdir. Yalnızca estetik kaygılara ve fiyata uygun bir seçim yapmak ise güvenlik riskini beraberinde getirir.
İdeal bir motorcu kask seçimi; güvenlik, konfor, aerodinami ve kişisel ihtiyaçların mükemmel bir dengesini bulmaktır. Dikkate alınması gereken ilk ve en önemli faktör, kaskın uluslararası güvenlik sertifikalarına sahip olup olmadığıdır. Ardından, kaskın kafa yapınıza tam oturması (beden uyumu) gelir. Konfor, özellikle uzun yolculuklarda sürüş kalitesini doğrudan etkiler. Bu bağlamda kaskta yeterli havalandırma, düşük ses seviyesi ve kaliteli iç pedler aranmalıdır. Kaskın üretim malzemesi ise hem ağırlığını hem de darbe direncini belirler. Son olarak, sürüş tarzınıza (şehir içi, uzun yol, arazi) uygun kask tipini seçmek ve vizörün özellikleri (buğu önleyici, UV filtreli) göz önünde bulundurulmalıdır.
Doğru Kask Seçimi Neden Hayati Önem Taşır?
Kask takmanın önemi, “kask cezası ne kadar?” sorusunun yanıtından veya yasal bir zorunluluktan daha derindir. İnsan vücudunun en hassas ve karmaşık organı olan beyin, en ufak bir darbede bile geri dönülmez hasarlara açıktır. Doğru seçilmiş bir motosiklet kask, bir kaza anında darbenin yıkıcı enerjisini sönümlemek için tasarlanmıştır. Kaskın dış kabuğu darbeyi yayar ve delinmeyi önlerken, içindeki EPS (Sıkıştırılmış Köpük) katman çökerek enerjiyi emer ve beyne ulaşmasını engeller. Yanlış bir kask (sahte, sertifikasız veya bedeni uymayan) ise darbe anında parçalanabilir veya kafadan fırlayarak sürücüyü tamamen korumasız bırakabilir. Kısacası, kask bir aksesuar değil, hayati bir organ koruyucudur.
Kask Türleri ve Kullanım Amaçlarına Göre Seçim
Sürüş disiplinleri farklılık gösterdikçe, kaskların tasarımları da bu ihtiyaçlara göre özelleşir. Piyasadaki kask modelleri, sürücünün ihtiyacına göre farklı koruma seviyeleri ve özellikler sunar:
- Kapalı Kask, adından da anlaşılacağı gibi, başı, yüzü ve çeneyi tamamen kapatan kask tipidir. Sabit çene barı sayesinde en yüksek koruma seviyesini sunar. Spor motosiklet kullanıcıları, yarışçılar ve uzun yol yapanlar için standarttır.
- Modüler kask, kapalı kaskın koruyuculuğunu, açık kaskın pratikliği ile birleştirir. Çene barı bir mekanizma ile yukarı doğru kaldırılabilir. Şehir içi ve tur sürücüleri tarafından, mola anlarında kaskı çıkarmadan konuşabilme kolaylığı nedeniyle tercih edilir.
- Açık kask, yüzü ve çene bölgesini açıkta bırakır, sadece başın üst, yan ve arka kısımlarını korur. Düşük hızlarda, özellikle scooter ve cruiser kullanıcıları tarafından tercih edilir. Koruma seviyesi kapalı kasklara göre belirgin şekilde daha düşüktür.
- Enduro/Cross Kask, genellikle arazi sürüşleri için tasarlanmıştır. Uzun ve sivri çene barı, geniş görüş açısı ve güneş siperliği bulundurur. Bunlar arasında çene barı, düşül durumunda nefes almayı kolaylaştırır. Söz konusu kaskların öne çıkan bir özelliği ise entegre bir kask camı bulundurmamalarıdır.
- Özel kasklar, anatomi itibarıyla daha farklı olan genç yolcular için tasarlanmış seçeneklerdir. Ayrıca özel güvenlik standartlarına sahip çocuk kask modelleri de piyasada önemli bir yer tutmaktadır.
Sürüş tarzınıza en uygun kask tipini seçmek, hem konforunuzu hem de güvenliğinizi doğrudan etkileyecektir.
Kask Seçerken Dikkat Edilmesi Gereken Güvenlik Standartları Nelerdir?
Bir kaskın gerçekten koruyup korumadığını gösteren şey, üzerindeki sertifika etiketleridir. Sertifikasyon, kaskın bağımsız laboratuvarlarda zorlu darbe, delinme ve kayış mukavemeti testlerinden geçtiğini gösterir. Avrupa’da satılan tüm kaskların minimum “ECE 22.05” veya daha yeni olan “ECE 22.06” standardına sahip olması zorunludur. ECE 22.06, farklı açılardan ve hızlardan yapılan darbe testleri ekleyerek standartları daha da yükseltmiştir. Amerika Birleşik Devletleri’nde “DOT” standardı yaygındır. “Snell” ise kâr amacı gütmeyen bir vakfın belirlediği, çok daha zorlu ve genellikle yarış kaskları için aranan bir standarttır. Güvenlik standardı sadece dış kabuğu değil, çene altı bağlantı sistemini de kapsar. Çift D halkalı sistemler en güvenli kask kilidi mekanizması olarak kabul edilirken, mikrometrik kilitler kullanım kolaylığı sunar.
Doğru Kask Bedeni Nasıl Seçilir?
Satın alınan en pahalı ve en güvenli kask bile, bedeni kafanıza uymadığı takdirde kazada koruma sağlamaz. Dolayısıyla kas, kafanıza tam olarak oturmalıdır. Bu noktada ne gevşek olmalı ne de rahatsızlık yaratacak kadar sıkmalıdır. Doğru bedeni seçmek için ise bir mezura yardımıyla kafa ölçümü yapmak önem arz eder. Bu noktada kaşların yaklaşık 1 cm üzerinden olacak şekilde kafa çevresini ölçmelisiniz.
Ölçüm neticesinde ortaya çıkan cm cinsinden değer, genel olarak bedeninizi belirleyecektir. S, M, L ya da XL olmak üzere kafanıza uygun bedenler ise marka kalıplarına göre değişir. Ayrıca yanak pedlerinin, yanaklarınızı sıkıca kavraması ve hafifçe yukarı itmesi de önemlidir. Zaman içerisinde içeride yer alan pedler esneyecektir. Bununla birlikte kask kafanızda olduğunda, başınızı sallasanız da boşlukta sallanmamalıdır. Ayrıca alınızla kaskın ön iç astarı arasında parmağı soktuğunuzda boşluk olmamalıdır.
Kaskın Ortalama Kullanım Ömrü Kaç Yıldır?
Son kullanma tarihi olan bir güvenlik ekipmanı olan kaskın ömrü, malzemeye bağlı olarak değişkenlik gösterir. Polikarbon ya da termoplastik gibi uygun maliyetli malzemelerle hazırlanan kasklar, 5 yıllık ömre sahiptir. Fiberglas, kompozit ya da karbon fiber gibi dayanıklı bir içeriğe sahip olan kasklarda ise 7 yıldır. Ayrıca kullanım koşulları da kullanım ömrünü direkt olarak etkiler. Zaman içinde güneş ışınları, ter, vücut yağları ve çevresel faktörler, kaska tesir eder. Kaskın dış kabuğunu ve içerisindeki köpüğü yıpratan maddeler, EPS köpüğü de sertleştirir. Böylece köpüğün darbeleri emme özelliği azalır. Bu durumda hasar dışarıdan fark edilmese bile kaskın güvenilirlik düzeyi düşmüştür. Dolayısıyla söz konusu ekipmanı, daha güvenli ve yeni bir alternatif ile değiştirmek önem arz eder.
Kask Alırken Yapılan Yaygın Hatalar
Birçok sürücü, kask seçimi sırasında bazı tuzaklara düşer. Bunları bilmek ise süreç içerisinde hata yapmamak açısından önem arz eder. Başlıca hata, seçim esnasında sadece fiyata odaklanmaktır. Uygun maliyetli bir seçim yapmak, anlık olarak kurtarıcı olsa da kullanım sırasında güvenliği riske atabilir. Söz konusu durum, sertifikası olmayan ve düşük kaliteli bir malzeme içeren ekipman almaya yol açar. Öte yandan yalnızca tasarıma da aldanmamak gerekir. Pek çok sürücü dış tasarıma ve renge aldanarak kask alır. Güvenlik düzeyini ikinci plana atmaya neden olan durum ise ileride problemler doğurur.
İnternet aracılığıyla kask alırken ise beden uyumsuzluğu gibi çeşitli riskler ortaya çıkar. Ayrıca kask camı özelliklerini de göz ardı etmek, yaygın bir tüketici hatasıdır. Bilhassa buğu önleyici ve UV filtresi olmayan vizör, sürüş konforunu düşürür. Ayrıca söz konusu özelliğin olmaması, güvenliği de riske atar. Ek olarak ikinci el kask almak da epey risklidir. Her ne kadar satıcı, kaska dair bazı beyanlarda bulunsa da bundan emin olamazsınız. Örneğin kaskın daha önce düşmesi ya da iç köpüğün durumu ile alakalı eksik bilgi edinebilirsiniz. Dolayısıyla süreç içerisinde ikinci el bir kask almak gibi hataya da düşmemelisiniz.
Bu içeriklerimize de göz atın:
